Znieczulenie stomatologiczne a karmienie piersią

Autorki: Karolina Morze http://laktaceuta.pl/ i Agata Orzechowska

Leczenie stomatologiczne – zarówno zabiegowe, jak i niezabiegowe – wiąże się ze stosowaniem różnych leków. Do najczęściej stosowanych należą preparaty przeciw­bakteryjne, znieczulające, przeciwbólowe, rzadziej sterydy i preparaty przeciwwiru­sowe. Przeanalizujmy ryzyko związane ze stosowaniem poszczególnych grup leków. Na pierwszy ogień idzie znieczulenie.

Wizyty w gabinecie stomatolo­gicznym można podzielić ze względu na tryb: ostre lub planowe. O ile do tych planowych można się spokojnie przygoto­wać (lub je odroczyć), o tyle te ostre wiążą się z silnymi dolegliwościami bólowymi i wymagają szybkiej interwencji. Do takich zaliczamy: lecze­nie próchnicy, leczenie endodontyczne (kanało­we), ekstrakcje zębów, leczenie bolesnych zmian na błonie śluzowej jamy ustnej (o przeróżnej etio­logii), nacinanie ropni, leczenie stanu zapalnego dziąseł. Większość zabiegów stomatologicznych (zwłaszcza w przypadku bólu) wymaga podania znieczulenia.

W celu uzyskania efektu znieczulającego stosu­je się preparaty działające miejscowo: lidokainę, artikainę, mepiwakainę, dodatkowo możliwe jest połączenie leku znieczulającego z noradrenaliną lub epinefryną. Te ostatnie dwa preparaty mają na celu ograniczenie krwawienia w miejscu podania i ograniczenie wchłaniania substancji przeciwbó­lowej (tym samym wydłużenie jej działania).

Artykaina to środek znieczulający, który odwra­calnie blokuje przewodnictwo impulsów nerwo­wych na poziomie komórki nerwowej. Artykaina jako jedyny z amidowych środków miejscowo znieczulających jest metabolizowana w osoczu, a nie w wątrobie. Ma krótki czas półtrwania, czyli połowa dawki znika z krwi (i mleka mamy) w 25-35 minut. Szybko jest eliminowana i wykazuje nie­wielką kumulację w organizmie. Artykaina w 94% wiąże się z białkami osocza, co oznacza, że 94%

przez błonę między krwią mamy a mle­kiem.

Na temat mepiwakainy nie ma danych dotyczą­cych przenikania do mleka, ale uznaje się, że z uwagi na działanie miejscowe podczas zabiegów stomatologicznych, ryzyko dla dziecka karmione­go piersią przy zastosowaniu leku u mamy uznaje się za niskie.

Lidokaina ma właściwości przeciwarytmiczne oraz miejscowo znieczulające. Jako substancja znieczulająco jest podawana dożylnie lub w iniek­cji. Jest stosowana również w pediatrii. W stoma­tologii stosuje się ją powierzchniowo, nasiękowo lub przewodowo, uzyskując w ten sposób działa­nie miejscowo znieczulające.

Lidokaina stosowana w stomatologii występuje zwykle w niskich dawkach (20-40mg) i uznaje się, że jest bezpieczna do stosowania podczas kar­mienia piersią ze względu na niskie przenikanie do krwi z miejsca podania oraz niską biodostęp­ność po podaniu doustnym (czyli gdyby jednak lidokaina przeniknęła do mleka, bardzo słabo by się wchłaniała w organizmie dziecka, co zmiejsza ryzyko z działania ogólngo u dziecka po ekspozycji na lek via mleko mamy).

Epinefryna (adrenalina) jest aminą katecholową m.in. o działaniu obkurczającym i zmniejszającym krwawienie (w dawkach zastosowanych w pre­paratach dentystycznych). Jest bardzo szybko rozkładana w miejscu podania i ma bardzo słabą biodostępność po podaniu doustnym. Czas pół­trwania epinefryny wynosi 2 minuty, co oznacza szybkie usuwanie i sugeruje bardzo niskie praw­dopodobieństwo przenikania do mleka.

Adrenalina i noradrenalina są szybko metaboli­zowana w miejscu podania. Czas półtrwania jest bardzo krótki. Jest bardzo małe prawdopodo­bieństwo, że lek znajdzie się w krążeniu ogólnym mamy lub w jej mleku w istotnych ilościach. Jeśli jakiekolwiek ilości adrenaliny lub noradrenaliny dostałyby się do mleka mamy, nie zadziałają na karmione piersią dziecko, ponieważ adrenalina nie wchłania się po podaniu doustnym.

PODSUMOWANIE

Znieczulenie do zabiegów stomatologicznych określa się jako niskiego ryzyka dla laktacji oraz dziecka karmionego piersią. Większość zabiegów jest jednorazowa oraz miejscowa, co ogranicza ekspozycję dziecka na lek w mleku mamy. Uznaje się, że nie ma konieczności zachowywania dodat­kowych środków ostrożności podczas stosowa­nia preparatów znieczulających.